fbpx

Zespół pałacowy w Tomaszowicach

Pierwsze wzmianki o Tomaszowicach pojawiają się już pod koniec XIV wieku, jako własność Grzegorza z Tomaszowic. Tutejszy zespół parkowo- pałacowy w Tomaszowicach składa się z pałacu, parku oraz kaplicy. W 1854 roku wybudowano oficynę dworską, którą w roku 1864 przebudowano na kaplicę dworską. W 1909 roku została ona powiększona. Od 1936 roku, kiedy powstała w Tomaszowicach parafia, kaplica stała się kościołem parafialnym. Po 11 latach budynek został podwyższony. Funkcję kościoła parafialnego pełnił do 1987 roku, kiedy to obok wybudowano nową świątynię. Pałac murowany o cechach neoklasycystycznych został wybudowany w 1863 lub w 1864 r z inicjatywy Anny Dłuskiej, ówczesnej właścicielki Tomaszowic. W tym też czasie powstał także park dworski. Majątek w 1880 roku przejęła rodzina Grabowskich, następnie małżeństwo Pieniążków. Legenda głosi, że w tym czasie w Tomaszowicach przebywał Bolesław Prus i tu zbierał materiały do książki „Placówka”. Kolejnym właścicielem majątku był Konstanty Lewiński, który w roku 1903 sprzedał wieś Piotrowi Ostromęckiemu, ożenionemu z Michaliną ze Swolkiewiczów. Piotr założył w 1911 roku szkołę prywatną dla dzieci okolicznych chłopów. Początkowo była to szkoła jednoklasowa, do której uczęszczało 40 uczniów. Przeznaczył na nią dwie sale swojego dworu. Po wybuchu I wojny światowej we dworze kwaterowały wojska carskie, a następnie wojska austriackie.

W 1916 roku umiera właściciel Tomaszowic, zostawiając żonę i 8 dzieci. Od 1924 roku szkoła została przeniesiona do izb w czworakach i do mieszkań prywatnych gospodarzy. Zachowało się wspomnienie, że we wrześniu 1939 roku podczas bombardowania Lublina, park dworski w Tomaszowicach dał schronienie furmankom, które przewoziły obraz Jana Matejki „Bitwa pod Grunwaldem” a także inne dzieła sztuki. W czasie wojny we dworze mieścił się niemiecki szpital. Kiedy Niemcy opuścili pałac, wkradli się do niego wandale, niszcząc i grabiąc go. Wycięto także wiele zabytkowych i wartościowych gatunków drzew na opał. Według rodzinnej legendy wycięto kasztanowiec biały, który miał być posadzony jeszcze przez króla Stanisława Augusta Poniatowskiego. Ostromęccy mieszkali w pałacu do 1944 roku, następnie całe dobra w Tomaszowicach zostały znacjonalizowane, a rodzina musiała się wyprowadzić. W budynku zainstalowano szkołę podstawową, która mieściła się tu aż do 2010 roku. W latach 60. XX wieku odbył się pierwszy remont budynku. Usunięto wtedy portyk od zachodu i dokonano zmiany otworów drzwiowych na okienne. Kolejny remont odbył się w latach 1968-1972. Zlikwidowano portyk od wschodu, mury attykowe, wymieniono okna i drzwi, dobudowano piętro nad skrzydłami oraz aneks od południa budynku. Obecnie pałac znajduje się w rękach prywatnych. 

Zespół Pałacowy w Tomaszowicach

Informacje

Adres:
Komunikacja miejska:
Parking
Dostępne dla dzieci